Skąd się wziął język polski?
W piątym i czwartym tysiącleciu p.n.e., między Europą Środkową a Azją Centralną żyły plemiona mówiące językiem, po którym nie zostały żadne ślady w piśmie. Język ten nazywamy praindoeuropejskim. Zdecydowana większość języków europejskich ma więc wspólnego przodka.
Prajęzyk z
pewnością istniał i nie ma co do tego wątpliwości. Nie bez powodu polski wyraz noc
może utożsamiać się z angielskim night, niemieckim Nacht,
francuskim nuit, szwedzkim natt, łacińskim nox czy
litewskim naktis. Wszystkie pochodzą najprawdopodobniej od
praindoeuropejskiego wyrazu *nókwts.
W czwartym
tysiącleciu p.n.e. wskutek wędrówek plemion język praindoeuropejski uległ
zróżnicowaniu. Powstały dialekty, z których rozwinęły się osobne języki,
m.in. pragrecki, praitalski, pragermański czy prabałtosłowiański, który później
rozpadł się na prabałtycki i prasłowiański. Ludy zasiedlające tereny od Bałtyku
po Karpaty i od Odry po Bug, mówiące po prasłowiańsku, rozpoczęły wędrówki na
wschód i południe. Zaczęły mówić „po swojemu”, dlatego też wyodrębniły się
języki zachodniosłowiańskie, wschodniosłowiańskie i południowosłowiańskie.
- zachodniosłowiańskie: polski, czeski, słowacki,
łużycki (dolnołużycki i górnołużycki), kaszubski oraz wymarłe: połabski,
pomorski, słowiński;
- wschodniosłowiańskie: ukraiński, białoruski i
rosyjski;
- południowosłowiańskie: serbski, chorwacki,
słoweński, bułgarski, macedoński.
Zanim jednak
powstały języki zachodniosłowiańskie, zespół zachodniosłowiański rozbił się na
trzy dialekty – czesko-słowacki, łużycki i lechicki. Do tej ostatniej grupy
należało wiele plemion zamieszkujących tereny Wielkopolski, Śląska, Małopolski,
Mazowsza: Bobrzanie, Dziadoszanie, Lędzianie, Opolanie, Polanie, Ślężanie,
Wiślanie. Plemiona te zjednoczyli Piastowie. Kluczową rolę w rozwoju
polszczyzny odegrało zatem kształtowanie się polskiej państwowości.
Podsumowując,
język polski wywodzi się z języka praindoeuropejskiego i powstał z zachodniego
wariantu języka prasłowiańskiego, z dialektu lechickiego.
Polszczyzna
przez ostatnie 1000 lat wciąż ewoluowała. Zmieniało się słownictwo oraz formy
gramatyczne. Historycy języka polskiego wyróżniają cztery okresy rozwoju
polszczyzny:
- staropolski – między czasami
najdawniejszymi a początkiem wieku XVI,
- średniopolski – od wieku XVI do drugiej
połowy XVIII,
- nowopolski – do 1939 r.,
- współczesny – po 1939 r.
Źródło:
polszczyzna.pl
Oprac. JK