Pisemne formy wypowiedzi
INSTRUKCJA
Opis sposobu użytkowania jakiegoś urządzenia lub przedmiotu
. Zawiera konkretne i jasne informacje ułożone w kolejności ich wykonywania. W
instrukcji najczęściej używa się bezokoliczników.
KOMUNIKAT
Krótka informacja o jakimś wydarzeniu. Powinna być
sformułowana jasno i dokładnie oraz zawierać dane dotyczące : miejsca, czasu,
uczestników, celu wydarzeń.
LIST
Wypowiedź skierowana do konkretnego adresata ( osoba
prywatna, instytucja). W zależności od osoby , do której jest skierowany , i od
sytuacji, jakiej dotyczy , przybiera różne formy.
Pisząc :
·
Pamiętaj o formie –miejscowość i data w prawym górnym rogu; zwrot do
adresata na środku; na końcu pozdrowienia; poniżej podpis
·
Pamiętaj o dużej literze: Ty, Wasz, Ciebie
OGŁOSZENIE
Zwięzła i krótka informacja na jakiś temat. Może dotyczyć
poszukiwania pracy , zamiany mieszkania lub zaginięcia ukochanego pieska.
Powinno być krótkie i przyciągać uwagę.
POCZTÓWKA
Piszemy ją, będąc najczęściej poza domem ( podczas wakacji,
wycieczek turystycznych, ferii). Powinna zawierać pozdrowienia, krótkie
informacje o miejscu, w którym się znajdujemy. Należy pamiętać o formach
grzecznościowych i czytelnym podpisie.
PRZEPIS
Inaczej wskazówka jak przygotować daną potrawę lub wykonać
określony przedmiot. Powinien zawierać spis składników lub potrzebnych
elementów oraz informacje o kolejności wykonywania czynności. W przepisach
używamy bezokoliczników.
TELEGRAM
Nadajemy go na poczcie lub przez telefon, i to w wyjątkowych
sytuacjach. Powinien zawierać tylko niezbędne informacje.
ZAPIS ROZMOWY
Rozmowa to wymiana myśli między osobami. Zapisując tekst
rozmowy , musisz pamiętać o znakach interpunkcyjnych: myślnikach ,
wykrzyknikach, znakach zapytania.
OPIS
Przedstawienie charakterystycznych , zgodnych z
rzeczywistością cech tego obiektu, który opisujemy. Wyróżniamy opis sytuacji ,
postaci, krajobrazu, przedmiotu.
Pisząc:
·
skup się na tym, co widzisz
·
używaj przymiotników i przysłówków
·
na końcu wyraź swoją opinię
Każdy opis musi zawierać część wstępną ( czyli krótkie
przedstawienie tego, co będziemy opisywać), rozwinięcie ( czyli dokładny opis)
oraz zakończenie, w którym wyrażamy swój stosunek emocjonalny do przedmiotu
opisu.
OPIS POSTACI
Musi zawierać informacje o wyglądzie zewnętrznym danej
osoby, czyli : wzroście, sylwetce, kolorze włosów, uczesaniu, ubiorze, stylu,
cechach charakterystycznych ( ale nie cechach charakteru!).
OPIS PRZEDMIOTU
Musi zawierać informacje o kształcie , wielkości, barwie
oraz rodzaju materiału , z jakiego dany przedmiot został wykonany.
OPOWIADANIE
Dynamiczne i barwne przedstawienie wydarzeń z przeszłości ,
odtworzone w układzie przyczynowo-skutkowym i oparte na jednym wątku głównym.
Wyróżniamy opowiadanie twórcze-według własnego pomysłu, odtwórcze – na
podstawie tekstu.
Pisząc:
·
używaj równoważników –zdynamizują akcję
·
wcześniej ustal plan wydarzeń
·
unikaj powtórzeń
·
stosuj różne formy: dialog, opis, cytaty
·
nową myśl zaznacz akapitem
Każde opowiadanie musi zawierać część wstępną ( czyli
przedstawienie czasu, miejsca, postaci biorących udział w danym wydarzeniu),
rozwinięcie ( czyli opowiadanie zdarzeń) oraz zakończenie zawierające stosunek
emocjonalny piszącego do danego wydarzenia.
ŻYCZENIA
Ich forma zależy od okazji i osoby, do której je kierujemy.
Inaczej napiszesz życzenia dla babci, a inaczej dla koleżanki. Ważne są formy
grzecznościowe.
NOTATKA
Sporządza się ją w celu zapamiętania czegoś . Może
przybierać różne postacie: planu, schematu, wypisanych cytatów.
Pisząc:
·
staraj się selekcjonować informacje i wybieraj
tylko te najistotniejsze
·
możesz stosować różnego rodzaju skróty myślowe
PLAN WYDARZEŃ
Chronologiczny , ułożony w punktach zapis wydarzeń.
Wyróżniamy plan ramowy( ogólny) i plan szczegółowy ( z podpunktami).
RELACJA Z WYDARZEŃ ( SPRAWOZDANIE)
Dokładne, obiektywne i rzeczowe przedstawienie autentycznych
zdarzeń, których autor był naocznym świadkiem.
Pisząc:
·
określ czas, miejsce, okoliczności i cel
wydarzeń
·
skoncentruj się na głównych wydarzeniach
·
krótko i obiektywnie oceń to, o czym pisałeś
OPIS DZIEŁA SZTUKI(
OBRAZU)
Omawiamy tytuł obrazu i nazwisko autora. Następnie opisujemy
to, co widzimy na pierwszym planie obrazu oraz w jego głębi i w tle. Dokładnie
opisujemy przedmioty lub postaci zgromadzone na obrazie. Zwracamy uwagę na ich
wygląd, ubiór, gesty i twarze.
OPIS KRAJOBRAZU
Musi zawierać informacje o tym, jakie miejsce jest
opisywane. Należy zwrócić uwagę na to , co znajduje się na pierwszym planie
opisywanego krajobrazu, a co w tle. Ważne jest dokładne określenie barw,
kształtów.
PODANIE
Pisemna prośba skierowana do instytucji bądź konkretnej
osoby.
Pisząc:
·
pamiętaj o umieszczeniu swoich danych osobowych
·
staraj się umotywować swoją prośbę , używając
logicznych i precyzyjnych sformułowań
STRESZCZENIE
Wyselekcjonowanie najważniejszych informacji i logiczne ich
poukładanie . Brak elementów subiektywnych( opinii, sądów). Zwięzły styl.
Oprac. A. Lachowicz